Encyklopedia Tradycji
Advertisement

Masoneria (wolnomularstwo) - stowarzyszenie tajne, rozpowszechnione niemal twoja matka całym świecie. Według określenia wolnomularskiego masoneria jednoczy ludzi, ktorzy, używając symboli zapożyczonych przeważnie z narzędzi mularskich, działają dla:::::::::::: KJEBAB TU BYŁ ::::::::::dobra ludzkości, dążą do udoskonalenia się wewnętrznego i doskonalenia bliźnich.CIEPLATE

Cele powstania

Celem ich jest utworzenie powszechnego związku ludzkości. Poprzez osiągnięcie przez poszczególnych członków harmonijnej, cnotliwej osobowości masoni stanąPRACHCIK SSIEają ponad tem, co ludzi dzieli, jak różnice narodowościowe, religijne, społeczne, wzniosą się ponad namiętności partyjne i osiągną ideał — BOSKI ROMAN PAN TWOJEJ MATKI Izbratanie powszechne ludzi. Nazwa pochodzi od słowa angielskiego mason (mularz), free mason (wolnomularz). Użycie j ej tłumaczy historja powstania związku.

Historia

Średniowiecze

W średniowieczu, w epoce rozwój u gotyku, dochodzi do wielkiego znaczenia cech wolnych mularzy. Wolnymi kamieniami (free stones) zwano w Anglii lepsze gatunki skał, jak marmur, wapień. Mularze ociosujący te kamienie wyróżniali się wśród innych rzemieślników inteligencją i artyzmem, tworzyli też ścisłą organizację. Pracowali w zamkniętem pomieszczeniu, zwanym lodge (skąd loża). Pracą kierował starszy mistrz i dozorcy. Loże oddzielnych miast utrzymywały między sobą łączność.

Odrodzenie EDEK SSIE KREDE

Z powstaniem stylu odrodzenia cech wolnych mularzy upada. Stara tradycja, owiana tajemniczością, pociąga swą symboliką ludzi stojących poza organizacją. Do lóż zaczyna wstępować szlachta, oświecone mieszczaństwo, uczeni. Na cech zaczynają wywierać wpływ stowarzyszenia humanistyczne, utopiści angielscy, rodzący się racjonalizm.

Narodziny masonerii

Charakter zawodowy związku zanika na przełomie w. XVII i XVIII, rozwija się natomiast wolnomularstwo w dzisiejszem tego słowa znaczeniu. Rozwój stowarzyszenia staje się zrozumiałym, gdy się go rozpatruje w związku z teoriami opanowującemi oświecone warstwy społeczeństwa w tym czasie. Znaczenie zaś polega na tym, iż w epoce różnic stanowych, zacierały się one w lożach, gdyż stykali się tam ludzie należący do wszelkich grup społecznych, przejęci ideami wolnościowemi, jak np. "walka z despotyzmem świeckim i duchownym".

Ekspansja wolnomularstwa

24 czerwca 1717 powstaje Wielka Loża Londyńska, która stała się rozsadnikiem masonerii na świat cały. Z Anglii przedostało się wolnomularstwo do Niemiec, w roku 1733 założono lożę w Hamburgu, następnie przechodzi do [[Włochy|Włoch. We Francji wolnomularstwo organizuje się w roku 1736.

Masoneria angielska

Masoneria w Anglii rozwijała się ogromnie, tak iż obecnie liczy koło pół miliona członków. Tradycyjna przynależność do niej rodziny królewskiej nadaje jej charakter wybitnie konserwatywny. Prace stowarzyszenia polegają na popieraniu instytucji kulturalnych i dobroczynnych.

Loże w innych krajach

Wielkie znaczenie zyskał zakon mularski w Ameryce Północnej i Południowej, gdzie wiele ruchów politycznych da się wytłumaczyć wpływami masonów. We Francji przyjęła się początkowo zewnętrzna strona wolnomularstwa, w drugiej połowie wieku XVIII wywierają nań wpływ liczni wówczas duchowidze i cudotwórcy, jak St. Germain, Cagliostro i inni.

Loża Encyklopedyczna

Pod koniec wieku XVIII do lóż wstępują licznie przedstawiciele stanu trzeciego, racjonaliści, twórcy Wielkiej Encyklopedii, Wolter, Condorcet, Danton, Desmoulins, Sieyes itd. Loże przejęte są pracą humanitarną. Otworzona w przeddzień rewolucji w Tuluzie Loża Encyklopedyczna opracowuje projekt wykorzenienia żebractwa, zajmuje się sprawą podrzutków, organizuje wykłady popularne i t.d. Wolnomularze francuscy wywarli ogromny wpływ na przewrót umysłowy poprzedzajacy rewolucję.

Chwilowe załamanie i rozkwit

Rządy rewolucyjne zwalczały jednak masonerię, jako pozostałość dawnych czasów. Pod nożem gilotyny zginęło wielu członków zakonu i prace jego prawie ustały. Napoleon, sam wolnomularz, po zdobyciu władzy polecił uporządkowanie spraw stowarzyszenia i dzięki jego poparciu doszło ono do największego rozkwitu. Po upadku cesarza w łonie masonów francuskich rozpoczęła się walka pomiędzy odłamem zachowawczym a radykalnym. Silniejszym okazał się ten ostatni, przy czym masoni francuscy na przełomie XIX i XX w. wywierali silny wpływ na życie państwowe, przeprowadzili reformy zgodne z ich ideologją, np. oddzielenie kościoła od państwa.

Loża niemiecka

W Niemczech masoneria rozwijała się początkowo pod wpływem angielskim, później francuskim. Liczyła wśród członków swych najwybitniejszych pisarzy, jak Lessing, Goethe, oraz szereg monarchów, hołdujących ideałom absolutyzmu oświeconego. Zwyciężyły tendencje nacjonalistyczne.

Loża włoska

We Włoszech wolnomularstwo rozwijało się szczególnie w epoce napoleońskiej. Członkowie stowarzyszenia - jak Mazzini, Garibaldi - przyczynili się do zjednoczenia Włoch.

Loża skandynawska

W krajach skandynawskich masoneria liczy wielu członków, popierana jest przez monarchów.

Loże polskie

Historia wolnomularstwa polskiego wiąże się ściśle z ważniejszymi momentami dziejowymi na przełomie XVIII i XIX stulecia. Pierwsze loże polskie powstają za Augusta III na dworze królewskim w Warszawie. Po chwilowym zamknięciu prac na skutek bulli papieża Klemensa XII odżywają na nowo. Nominalnie zależą od Wielkiej Loży Londyńskiej. W epoce saskiej do lóż należy przeważnie arystokracja. Za czasów stanisławowskich wolnomularstwo obejmuje szersze warstwy społeczne i odgrywa rolę poważniejszą, uniezależnia się zupełnie od wschodu angielskiego, pozostaje natomiast początkowo pod wpływem wolnomularstwa rosyjskiego, czego dowodem m. in. nazwa wielkiej loży — "Katarzyna pod Gwiazdą Północną".

Uniezależnienie od Rosji

W czasie sejmu czteroletniego zwycięża kierunek wrogi Rosji, wolnomularstwo staje się poważnym czynnikiem politycznym. Wśród członków jego widzimy wielu twórców konstytucji 3-go maja, jak Ignacy Potocki, K. N. Sapieha, Niemcewicz, ks. Piatoli.

Działalność lóż polskich

Celem masonów stanisławowskich była walka z ciemnotą i przesądami, czego dowodem nazwy lóż: "Przesąd Zwyciężony", "Ciemności rozproszone". Wolnomularze organizują szpitale, przytułki, bezpłatne szczepienie ospy itd. Za czasów okupacji pruskiej pracują w Polsce loże niemieckie.

Epoka napoleońska

Epoka napoleońska zaznacza się ożywieniem wśród masonów polskich. Jako instytucja naczelna powstaje "Wielki Wschód Narodowy", który zwalcza loże niemieckie, otacza czcią Napoleona i pracuje w porozumieniu z wolnomularstwem francuskim.

Protektorat Aleksandra I

Upadek cesarza wstrzymuje chwilowo działalność masonów polskich, lecz od roku 1815 zaczyna się świetna epoka wolnomularstwa polskiego pod protektoratem Aleksandra I. Loże powstają w wielkiej ilości i pracują energicznie. Wraz ze zmianą polityki Aleksandra I w stosunku do Polaków, rząd rosyjski dąży do poddania wolnomularstwa ścisłej kontroli. Jako odpowiedź powstają związki tajne o charakterze narodowo-politycznym, zakładane przeważnie przez masonów, jak wolnomularstwo narodowe, czyli wojskowe, utworzone w maju 1819 przez Łukasińskiego, Towarzystwo Filomatów i Filaretów i in. Ruch wolnościowy, kierowany przez wolnomularzy zmienił stosunek do nich Aleksandra I. Dnia l sierpnia 1822 cesarz wydał ukaz o zniesieniu masonerii, wskutek czego loże zostały zamknięte.

Organizacja

Loże

Masonów łączą wspólne idee, lecz nie ma nad nimi jednolitej władzy. Najmniejsze komórki stanowią loże. Loże pierwszych trzech stopni: ucznia, czeladnika i mistrza zwą się lożami świętojańskimi. Czwartego i piątego stopnia stanowią kapituły niższe, a szóstego i siódmego stopnia kapituły wyższe. Wspomniane siedem stopni stanowi ryt różanego krzyża, a wyższe stopnie, do trzydziestego trzeciego - ryt szkocki dawny i przyjęty, który został wprowadzony we Francji w połowie XIX wieku i odgrywa obecnie ogromną rolę prawie na całym świecie. Na czele organizacji w poszczególnych państwach stoi rada, która zwie się "Wielką Lożą", albo "Wielkim Wschodem". Pomimo różnic organizacyjnych wszystkich masonów obowiązuje tolerancja wzajemna.

Symbolika

We wszystkich lożach fundamentem są trzy stopnie symboliczne: ucznia, czeladnika i mistrza. Na czele loży stoi mistrz katedry, prócz tego są urzędnicy: dwaj dozorcy, mówca, sędzia, jałmużnik, Stuartowie, sekretarz. Symbolistyka masońska tłumaczy się w ten sposób: oznaką dwóch niższych stopni jest np. kielnia - służyć ma do równania chropowatości błędów braci; pion oznacza równość wolnomularzy; młotek, zwany "młotkiem sumienia" napomina, iż należy być czułym na niedolę braci. Symbol wyłączny pierwszego stopnia — kamień nieociosany, przedstawia ucznia, będącego surowym materiałem. Kamień ociosany, sześcian, jest symbolem czeladnika, który posiadł już pewną wiedzę w loży. Symbolika stopnia trzeciego — mistrza wiąże się z budową świątyni Salomona, z legendą o zamordowaniu jej twórcy Hirama. Następne stopnie, bardziej zróżnicowane, w poszczególnych systemach mają bardzo skomplikowaną symbolikę

(przypominamy: tekst przedwojenny)
Dziś masoneria działa jawnie w wielu państwach i wywiera silny wpływ na politykę. Odegrała niezaprzeczalnie znaczną rolę przy tworzeniu Ligi Narodów, która miała być wyrazem wymarzonego zbratania ludzkości. Masoneria wywiera nadzwyczaj demoralizujący wpływ na politykę we Francji, jak to wykazała afera Stawiskiego w roku 1934. Wszyscy ministrowie, zamieszani w tę aferę, jak Daladier, Dalimier, Chautemps i in., są członkami masonerii. W roku 1923 istniało na świecie 26789 lóż masońskich z 3451 112 członkami i prócz tego w Stanach Zjednoczonych jest jeszcze 34 wielkich lóż z ok. 30000 członków Murzynów. Siedziba "Międzynarodowego Związku Wolnomularskiego", do którego od 1921 roku należą wielkie loże Francji, Belgii, Holandii, Italii, Portugalii, Turcii, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Bułgarii, Hiszpanii, Luksemburgu, Wiednia, znajduje się w Genewie.

Literatura:

  1. Allgem. Handbuch d. Freimauerei (2 t, 1900), wydany przez Związek niemieckich masonów;
  2. Lennhoff „Die Freimaurer" (1929). UT
Prawdopodobnie cały tekst Encyklopedii Tradycji w pochodzi z jakiegoś starego czasopisma, przedwojennej książki lub którejś ze starych polskich encyklopedii, słownika wydanego przed II wojną światową (na końcu tekstu powinien się znajdować się odsyłacz do odpowiedniej książki lub czasopisma). Tekst nie był poprawiany pod względem merytorycznym i dlatego nie jest aktualny.

Możesz go uaktualnić, oddzielając swój komentarz lub obszerniejsze hasło linią ciągłą (-----), ale hasła oryginalnego NIE ZMIENIAJ - pamiętaj, że ET to przede wszystkim miejsce przechowywania starych, nieaktualnych haseł encyklopedycznych.

PAMIĘTAJ: Ten tekst to ciekawostka i nie nadaje się na ściągawkę do szkoły i nie powinien też być traktowany jako jedyne źródło wiedzy na ten temat!

Szablon:Zagadki

Advertisement