Encyklopedia Tradycji
Advertisement

Latawiec - zabawka składająca się z lekkiego rusztowania drewnianego, na którym rozciągnięty jest papier lub płótno w postaci deltoidu (ob.); Ł. opatrzony jest nadto ogonem złożonym ze zwitków papieru i sznurem przyczepionym w sposób, wska­zany na fig. 1. Gdy przy umiarkowanym wietrze latawiec zostaje w górę rzucony i ciągnięty w kierunku przeciwnym wiatrowi, wznosi się pod naciskiem wiatru, a przy stopniowym rozwijaniu sznura wzbija się łatwo do wysokości 100—150 metrów. Tłumaczy się to składem sił na L. działających. Jeżeli s (fig. 2) jest środkiem ciężkości latawca DD, a wiatr wieje w kierunku ws, siła wiatru s rozkłada się na dwie składowe sg i sp, z których pierwsza pozostaje bez wpływu, druga zaś łączy się z ciężarem latawca sg w wypadkową sv, działającą ku górze. Sznur st przybiera kierunek tej wypad­kowej i naprężeniem swojem równoważy ja. Przez przyczepienie ogona środek ciężkości przesuwa się ku u, sznur przeto przyczepić trzeba w punkcie x, bliższym głowy L., a stad powstaje jeszcze para sił która nastawia powierzchnie DD pod pewnym katem j względem kierunku wiatru. L. miał być wynale­ziony przez Archytasa (ob.), znają go jednak też Chińczycy i Maorysi na Nowej Zelandji. Teorię latawca podał Muschenbroek (1762) i Euler (1756). Ronias oraz Franklin używali latawca do badań elektryczności atmosferycznej (1752), a w ostat­nich czasach użyto latawca do wznoszenia w górę samopiszących przyrządów meteorologicznych, któ­re notują temperaturę oraz ciśnienie barometryczne w wyższych warstwach atmosfery. Zasada działania latawca znalazła też zastosowanie w budowie aeroplanu. SO

Advertisement