Encyklopedia Tradycji
Advertisement
Korniki

Chodniki macierzyste i larwalne kornika.

Korniki (Ipidae albo Scolytidae), rodzina chrząszczy spokrewniona z ryjkowcami (Curculionidae). Należą tu owady drobne, często bardzo małe, mierzące od l do 8 mm długości, o ciele walcowałem. Głowa krótka, o bardzo nieznacznym ryjku, ukryta pod przedtułowiem. Czułki zakończone maczużka. Odwłok stosunkowo krótki. Ubarwienie czarne lub w różnych odcieniach brunatne. Korniki żywią się drewnem, korą lub rozwij aj ącemi się w drewnie grzybkami i wiele gatunków wyrządza często ogromne szkody w drzewostanach. Nadzwyczaj charakterystyczne są chodniki, wygryzane przez korniki na granicy między korą i drewnem, przyczem kształt tych chodników pozwala na oznaczenie poszczęgólnych gatunków. Żłobienie chodnika zaczyna się najczęściej od wygryzienia przez samca komórki godowej, w której odbywa się kopulacja i z której rozchodzą się pózniej chodniki macierzyste, robione przez samicę znoszącą jaja. U niektórych gatunków chodnik macierzysty jest pojedyńczy. Po bokach samica robi wzdłuż chódnika macierzystego malutkie zagłębienia, w których umieszcza pojedyncze swe jaja. Wylęgłe larwy żłobią następnie swoje chodniki, zazwyczaj prostopadle do kierunku chodnika macierzystego. Chodniki larwalne rozszerzają się ku końcowi oddalonemu od chodnika macierzystego z powodu stopniowego wzrostu larwy. Larwy korników mają postać niewielkich pędraczków o uwstecznionych odnóżach. Frzepoczwarczenie następuje na końcu chodników larwalnych. Wykształcone chrząszcze wygryzają w korze dziurki wylotowe. U niektórych gatunków również samica wygryza dziurki wentylacyjne w chodniku macierzystym. Te dziurki wylotowe i wentylacyjne są łatwe do zauważenia na powierzchni kory, podczas gdy pierwotny otworek wejściowy do chodnika jest zwykle ukryty w szczelinie lub pod łuską kory. Czas rozwoju od jaja do wykształconego owadu jest u różnych gatunków rozmaity i może trwać od paru miesięcy do roku, zresztą potomstwo tej samej samicy rozwija się bardzo nierównomiernie gdyż wygryzanie chodników macierzystych i składanie jaj przeciąga się przez dłuższy okres czasu. Większość gatunków korników trzyma się tylko jednego gatunku drzew, czasem kilku gatunków pokrewnych; gatunki wielożerne są wyjątkami. Zaatakowaniu przez dany gatunek ulegają zazwyczaj ściśle określone części drzewa, nprz. grubsze partje pnia i konarów, cieńsze gałęzie, korzenie i t. d. Sam charakter uszkodzeń pozwala wobec tego często na zupełnie ścisłe oznaczenie szkodnika, zanim jeszcze zostaną znalezione same owady. Od korników w ściślejszem znaczeniu odróżniają się biologicznie drwalniki (rodzaj Xyloterus), które żłobią swe chodniki w drewnie, a nie pod korą. Larwy ich żywią się grzybkami rozwijaj ącemi się na drewnie, których zarodniki samica drwalnika przenosi w swem wolu. Chódniki drwalników są zwykle czarne. Szkody wyrządzane przez korniki w lasach mogą dochodzić do ogromnych rozmiarów, gdy owady wystąpią masowo. To też niezbędna jest w lasach ścisła i stała kontrola pojawu korników. Korniki napadają przedewszystkim na drzewa słabe, chore, ginące i t. p., przy masowym pojawię atakują jednak i drzewostany całkim zdrowe, które stopniowo osłabiają i doprowadzaj ą do zniszczenia. Najskuteczniejszym środkim zapobiegawczym jest tu czysta gospodarka leśna i dobre urządzenie lasu, t. j. usuwanie wszelkich drzew chorych, suszu, wiatrołomu, odpadków, oraz urządzanie składów drewna użytkowego, niewywiezionego z lasu, w miejscach suchych i przewiewnych. Przy bezpośredniem zwalczaniu korników zakłada się drzewa pułapkowe, bądź spuszczone, bądź tylko opierścieniowane i pozostawione na pniu. Pułapki takie niszczy się następnie, gdy korniki masowo się na nich zagnieżdżą. Stosowano również pozakorzeniowe dożywianie drzew zaatakowanych przez korniki celem ich wzmocnienia. Ważnymi sprzymierzeńcami człowieka w walce z kornikami są ptaki owadożerne, szczególniej dzięcioły. Korników znanych jest na catym świecie ok. 120 rodzaj ów z przeszło l 700 gatunkami. Najliczniej są one reprezentowane w obszarze indomalajskim i neotropikalnym, ale dochodzą aż do granicy drzew w okolicach podbiegunowych. U nas w Polsce występuje ok. 100 gatunków. Rodzaj kornik (Ips) obejmuje przeszło 10 gatunków krajowych, z których najważniejsze są: kornik drukarz (I. t y pograp h u s), występujący na świerku, kornik sześciozębny (I. s e x d e n t a t u s), na sośnie, oraz kornik krzywozębny (I. c u rv i d e n s) na jodle. — Por. A. Kozikowski „Smoliki i korniki" (1922).

Prawdopodobnie cały tekst Encyklopedii Tradycji w pochodzi z jakiegoś starego czasopisma, przedwojennej książki lub którejś ze starych polskich encyklopedii, słownika wydanego przed II wojną światową (na końcu tekstu powinien się znajdować się odsyłacz do odpowiedniej książki lub czasopisma). Tekst nie był poprawiany pod względem merytorycznym i dlatego nie jest aktualny.

Możesz go uaktualnić, oddzielając swój komentarz lub obszerniejsze hasło linią ciągłą (-----), ale hasła oryginalnego NIE ZMIENIAJ - pamiętaj, że ET to przede wszystkim miejsce przechowywania starych, nieaktualnych haseł encyklopedycznych.

PAMIĘTAJ: Ten tekst to ciekawostka i nie nadaje się na ściągawkę do szkoły i nie powinien też być traktowany jako jedyne źródło wiedzy na ten temat!
Advertisement