Encyklopedia Tradycji
Advertisement

Edward I (1239-1307) - król angielski, syn Henryka III, panował od 1272 r. Już za panowania ojca swego brał udział w walkach z baronami i w 1265 roku po bitwie pod Eyersham przywrócił tron swemu ojcu. W 1268 wziął udział w wyprawie krzyżowej Ludwika IX Świętego przeciwko Tunisowi, później walczył w Palestynie i w 1271 roku zdobył Nazaret i wygrał bitwę pod Haifą. Wrócił już po śmierci ojca (zmarłego w 1272) i objął tron dopiero w sierpniu 1274 r.

Statuty[]

Odważny żołnierz i dobry organizator oraz prawodawca, prowadził liczne wojny i wciąż potrzebował pieniędzy, toteż zmuszony był do ciągłych ustępstw konstytucyjnych, które ugruntowały parlamentaryzm angielski. Głównym jego doradcą był Burnell. W 1275 roku wydał Statut Westminsterski, w którym ustanowił wysokość ciężarów feudalnych. W 1278 Statut Gloucesterski, który ulepszył organizację sądownictwa.

Prześladowania Żydów[]

Tegoż roku aresztował wszystkich Żydów w królestwie i 267 z nich powiesił za uprawianie lichwy; z czasem (1290) wypędził Żydów całkiem z Anglii.

Podboje[]

W 1282 stłumił powstanie walijskie Llewellyna, który poległ w bitwie pod Radnorem. Walię wcielił do Anglii. Podczas tej kampanii urodził się Edwardowi syn — Edward, któremu nadano wskutek tego tytuł księcia Walii (1283), przysługujący odtąd wszystkim następcom tronu angielskiego. W 1286 na Aleksandrze III wygasł w Szkocji starożytny dom krolewski Dunkanów. Edward podbił i Szkocję, a królem jej mianował w 1292 roku zawisłego od siebie Johna Baliola. W tym czasie wybuchła wojna z Francją, a Walijczycy powstali pod wodzą Madoka, syna Llewellyna.

Podbój Szkocji[]

Edward zwołał w 1295 "wielki parlament", złożony z przedstawicieli czterech stanów, od którego uzyskał pomoc pieniężną. W 1296 r. Edward podbił Szkocję, usunął Baliola, a parlament szkocki w Berwick złożył Edwardowi przysięgę na wierność. Pod naciskiem baronów i duchowieństwa Edward zatwierdził w Gandawie w 1297 kartę swobód i zrzekł się prawa nakładania podatków bez zgody parlamentu. Stanął rozejm z Francją, a w 1303 - pokój. Gaskonia, którą otrzymał od ojca, została przy Edwardzie, przy czym Edward zaślubił Małgorzatę francuską, siostrę króla Filipa Pięknego, a syn Edwarda i następca, późniejszy Edward II, został zaręczony z Izabelą, córką królewską.

William Wallace[]

Tymczasem w Szkocji wybuchło nowe powstanie, a William Wallace, sławiony w podaniach i pieśniach szkockich, zadał Anglikom klęskę pod Stirling (1297). Edward jednak wygrał bitwę pod Falkirk i po długich walkach Wallace'a pojmał. Następnie splamił się ohydnym mordem nad nim, gdyż kazał wydrzeć mu wnętrzności i spalić je za życia nieszczęśliwego przed jego oczyma, w Londynie, w 1305, po czym ciało jego włóczono po ulicach.

Klemens V[]

W tym samym roku przyjaciel Edwarda, Bertrand de Goth, został papieżem, jako Klemens V. Skorzystał z tego Edward i uzyskał od papieża zwolnienie od wymuszonych na sobie pod przysięgą zobowiązań konstytucyjnych.

Robert Bruce[]

Na miejsce Wallace'a zjawił się w Szkocji dzielny Robert Bruce, pokonany jednak, uszedł do Irlandii, a stronnicy jego ponieśli straszliwe kary.

Potomstwo Edwarda I[]

Z dwóch żon, Eleonory Kastylskiej i Małgorzaty, Edward I miał sześciu synów i 10 córek. Zmarł podczas wyprawy na Szkocję. UT

Advertisement